Nói gì với người sắp mất

 

NÓI GÌ VỚI NGƯỜI SẮP MẤT - (BÀI KINH CẦU SIÊU).

● CÁCH TỐT NHẤT LÀ GIÚP NHAU SỐNG THANH THẢN, GIÚP NHAU CHẾT BUÔNG BỎ.

Một trong pháp CẦU SIÊU hay nhất của Phật Giáo nguyên thủy, do chính Đức Phật Thích Ca Mâu Ni bày ra.

Ngài dạy cho mình, rất tiếc ngày nay, tôi không hề được nghe ở những buổi Cầu Siêu. Mặc dầu Đức Phật không bao giờ Ngài chủ trương Cầu Siêu, nhưng mà thật ra Ngài có hướng dẫn người ta Cầu Siêu rất hay.

Mà tôi rất thấy làm lạ :

- Phật tử Việt Nam không hề biết đến chuyện đó.

● Ngài có một người bà con là người Chú họ đến hỏi Ngài :

- Bạch Thế Tôn, nếu mà phải chăm sóc một người thân lúc sắp chết thì chúng con phải làm gì cho đúng tinh thần của một Phật tử, tinh thần Chánh Pháp ...?

Đức Phật dạy hãy đến bên Cha Mẹ, người thân và nói thế này :

- Việc nhà đã có người lo.

Chết không phải là kết thúc mà nó là sự bắt đầu.

Cái tấm thân này chỉ là một chén đất đã mẻ, cũ.

Người có Công Đức, bỏ nó đi để kiếm một cái bát bằng vàng ở chỗ khác.

Nó bây giờ đã già và đã xấu, nó đã đau đớn, nó đã nhăn nheo thế này mà tiếc gì nữa ..!

Tại sao không nghĩ đến một chỗ khác tốt hơn ...?

Cõi nhân loại này mệt mỏi lắm ...!

Hãy nghĩ đến các cõi Trời :

- Ở đó không có đau, không có bệnh, không có hờn giận, không có sợ hãi, không có đấu tranh, không có máu lệ, có điều kiện tu học tốt hơn.

Nhưng hễ còn Tái sanh thì còn Khổ.

Ở cõi nào đi nữa thì cũng có lúc quay về chỗ Khổ nhất.

Cho nên hãy nghĩ đếnTam Tướng, nghĩ đến sự lìa bỏ cái Ngũ Uẩn để đừng có Tái Sanh nữa.

Đừng mong đợi Tái Sanh nữa mà hãy tác ý đến Niết-Bàn.

● Nếu các vị hỏi tôi :

- Hộ Niệm cho Mẹ tôi, tôi phải làm sao ...?

Tôi nói rõ, tôi sẽ hỏi Mẹ tôi trước (nếu Mẹ mê rồi thì thôi không nói) nhưng nếu Mẹ còn tỉnh tôi sẽ hỏi :

- Mẹ muốn nghe gì hay là nằm nghỉ.

- Mẹ giữ Chánh Niệm, thở ra biết thở ra, thở vào biết thở vào.

Đừng nghĩ gì hết, hít sâu, thở chậm, hít sâu, thở chậm ...

Còn nếu Mẹ tôi muốn nghe thì tôi sẽ hỏi thêm :

- Mẹ muốn nghe nói hay là Mẹ muốn nghe Tụng.

Nếu mẹ muốn nghe Tụng thì con sẽ mời quí Sư Tụng, còn Mẹ muốn nghe nói thì Mẹ muốn nghe ai nói.

Nghe con nói hay người khác nói ...?

Nếu Mẹ tôi nói :

- Sư nói đi, thì tôi sẽ nói rất gọn :

- Mẹ do Nghiệp ảo ảnh mà đến đời này, rồi bây giờ cũng do Nghiệp ảo ảnh mà đi.

Đã nói ảo ảnh thì không có gì sợ, không có gì tiếc nhớ.

Mẹ nhớ bây giờ Mẹ bình tỉnh là đi ngon lành nhất, con đường Thiện chỉ dành cho người Tỉnh Thức.

Bây giờ Mẹ nằm nghỉ một chút.

Bàn tay đây Mẹ cầm đi; hít sâu, thở chậm, không có gì sợ hết.

Đang bỏ đồ cũ, đang dọn về nhà mới; lúc nào cũng kế bên để cho Mẹ đi.

Đó là cách mà Hộ Niệm cho người hấp hối rất là tốt.

Mà khổ một nổi là ngày nay mình không nói cho người bệnh hiểu, mà mình khoái tụng cho người bệnh nghe.

Hai cái này khác nhau phải không ...?

Nói cho họ hiểu, nó khác, còn tụng cho họ nghe, nó khác.

Người ta đang ngáp ngáp mà mà lại tụng ê.. a ..Pali không hiểu mà ồn thêm.

Mà tôi còn biết nhiều cái đám, Bố Mẹ đang nằm ngáp ngáp mà con cái bu lại khóc lóc.

Các vị biết, khi mà ra đi trong tiếng khóc của người thân là mình bị hoảng loạn cũng có, mình tiếc thương.

Người ra đi không đành thì không có nên.

Mình biết Đạo không có hành động kỳ cục như vậy.

Mình phải giúp cho họ ra đi thanh thản.

● Cho nên có nhiều cách để chúng ta giúp nhau.

Nhưng mà cách tốt nhất là giúp nhau Sống Buông Bỏ và giúp nhau Chết Thanh Thản thoải mái.

Đó là điều tôi muốn nhắc nhở.

Bức tường và Chiếc cầu

 

BỨC TƯỜNG VÀ CHIẾC CẦU

Do tiền nghiệp, khuynh hướng tâm lý, môi trường sống mà mỗi chúng sanh sinh ra trong cuộc đời có vô số những thứ rào cản.

Trong lòng mỗi chúng sinh có những bức tường, những chiếc cầu.

Bức tường của anh không giống bức tường của tôi, chiếc cầu của anh không giống chiếc cầu của tôi.

Bức tường = những thứ chặn đứng, nhận thức của mình, thí dụ: quan điểm chính trị, văn hóa, tôn giáo tín ngưỡng,… của tôilà những rào cản thay vì vượt qua rào cản để tôi nghĩ đến & nhìn tới những cái cao hơn xa hơn rộng hơn, đằng này chính những rào cản chính trị, tôn giáo, văn hóa, ..khoa học, có những người bị tù đày trong những quan điểm khoa học.

Mà khoa học mênh mông lắm, học được ba mớ tự cho là thước đo vũ trụ, ngay cả khoa học cũng có thể là rào cản cho nhận thức của mình.

Có nhiều thứ rào cản, có thể là thứ mình thích, mà mình ghét gì cũng là rào cản.

Có người vì lý do nào đó, không thích chùa, thấy không có tóc, thấy ê a là họ ghét, mà trong khi chưa một lần họ ngồi xuông nghe tăng ni nói gì, đọc trang kinh phật coi nói gì. Họ xài chữ rất nặng “ thầy chùa, bà vãi” họ chỉ nghĩ tới đó thôi.

Chính cái ghét đó làm họ không đi xa được.

Cũng có trường hợp do mình thích gì đó làm mình không đi xa được : thích mua sắm, rong chơi, giao tiếp, cắm đầu trong cái thích mình cũng không đi xa được.

Vậy cái thích, cái ghét cũng là rào cản dầu là chính trị, văn hóa, .. .ngay cả khoa học.

Cái cầu cũng chính là những cái thích, ghét. Cái thích đưa mình tới những bến bờ không giống ai, cái ghét cũng là cái cầu bắc sang bờ khác không giống ai.

Trong lòng mỗi người có những bức tường chặn đứng tư duy và những cây cầu đưa chúng ta đến những bến bờ không giống nhau.

Ngay từ bây giờ, trong từng cái mình thích, bản thân nó vừa là bức tường chận đứng nhận thức của mình, mình không leo ra khỏi bức tường đó, nó cũng là cái cầu kết nối mình kết nối mình với bến bờ nào đó, trong cái nhìn.

Cái nghe cũng vậy. Đối với Phật pháp mỗi người đến bằng những bức tường, cây cầu. Đó là tôi nói nhẹ, chứ mình đến với Phật pháp này có nhiều bức tường chận lắm, và có nhiều cây cầu kết nối sang những bến bờ nào đó trong Phật pháp.

Bức tường đó, cây cầu đó, không có gì lạ hết. Nó chính là cái mình thích, ghét, cái mình quan tâm, thứ mình trốn chạy, kiếm tìm. Nó vừa là bức tường vừa là cầu nối.

Tôi nói về Phật pháp nha.

Thích bố thí quá, chỉ coi nặng bố thí, coi thường người không bố thí.

Thích bố thí là tốt nhưng coi thường người không bố thí là bậy, tự mãn với cái hạnh bố thí của mình là bậy.

Giữ giới cũng vậy. Giữ giới là sư ngăn tránh điều ác một cách tự nguyện có ý thức, mình không làm bậy vì hiểu tại sao mình không nên làm, đó mới là giới theo tinh thần Phật pháp, Giới không phải là cái mình coi thường người không giữ giới và cái mình tự mãn sự trong sạch, thanh tịnh của mình.

Lúc bấy giờ giới là bức tường, rào cản, và cũng là cây cầu kết nối mình sang bến bờ không phải là giải thoát.

(Trích bài giảng ĐẠO VÀ ĐỜI

Sư Toại Khanh Giảng Giải)

Tử sanh luân hồi miên viễn

 

CHÁNH KIẾN VỀ CUỘC ĐỜI

Dr. Mehm Tin Mon  - TK Pháp Thông dịch 

Nhân và Quả Vòng Tử Sanh Luân Hồi Miên Viễn 

Mười hai yếu tố (mắc xích) tạo thành mười một mối quan hệ nhân quả của Pháp Duyên Sanh có thể sắp thành ba vòng xoay như sau:

(1) Vòng Phiền Não hay Phiền Não Luân: - vô minh, ái, thủ 

(2) Vòng Nghiệp hay Nghiệp Luân: - hành, nghiệp hữu (kamma bhava) 

(3) Vòng Quả hay Quả Luân: - sanh hữu (upapattibhava), thức, danh-sắc, lục nhập, xúc, thọ, sanh, già và chết. 

Phiền não luôn luôn ngủ ngầm trong tâm chúng ta, sẵn sàng thức dậy khi các đối tượng giác quan đập vào các căn môn tương ứng (mắt, tai, mũi, lưỡi, tâm) và cảm thọ lúc đó sẽ sanh. 

Vô Minh (avijjā) là sự không hiểu biết về bản chất thực của các đối tượng giác quan, không hiểu biết về nghiệp và quả của nghiệp, không hiểu biết về Pháp Duyên Sanh và không hiểu biết về Tứ Thánh Đế. 

Ái (Taṇhā) là khát khao dục lạc và các đối tượng giác quan (sắc, thanh,…), do vô minh làm cho các đối tượng giác quan trông có vẻ như thường, lạc, ngã hay có thực chất, và đẹp trong khi các đối tượng ấy thực tế là vô thường, khổ, vô ngã và bất tịnh hay đáng nhờm gớm. 

Thủ (upādāna) là sự gắn bó hay chấp chặt vào dục lạc và các đối tượng giác quan. 

Vô minh, ái, thủ vận dụng hết sức mạnh và ảnh hưởng của chúng để làm cho các chúng sanh thực hiện các hành nghiệp nhằm hưởng thụ các dục lạc, như sát sanh, trộm cắp tài sản của người khác, lừa đảo tiền của người khác, hiếp dâm hay tà dâm, uống rượu, chích hút xì-ke ma túy, hay làm những thiện nghiệp khác để mong thọ hưởng những dục lạc cao cấp hơn trên thiên giới. 

Trong khoảng thời gian của một hành động bất thiện hàng tỷ tâm bất thiện kết hợp với những tư bất thiện sanh lên và diệt như những hành nghiệp, để lại hàng tỷ hạt giống nghiệp hay chủng tử nghiệp trong dòng tâm thức. 

Tương tự, trong khoảng thời gian của một hành động bất thiện, như bố thí, trì giới, hành thiền cũng có hàng tỷ tâm thiện kết hợp với những tư thiện sanh lên và diệt như những hành nghiệp, để lại hay đọng lại hàng tỷ chủng tử nghiệp trong dòng tâm tương tục. 

Những chủng tử nghiệp bất thiện và chủng tử nghiệp thiện này sẽ cho ra những quả xấu hoặc tốt tương ứng bắt đầu từ kiếp hiện tại này. Vào lúc chết một trong những chủng tử nghiệp mạnh nhất gọi là Sanh Nghiệp sẽ có cơ hội làm duyên cho kiếp sau.

Nếu một thiện nghiệp có cơ hội cho quả, một hiện hữu mới trong cõi an vui — cõi người hoặc cõi chư thiên, sẽ xuất hiện. Nếu một bất thiện nghiệp có cơ hội làm duyên cho hiện hữu mới, hiện hữu ấy sẽ xuất hiện nơi một trong các cõi khổ — địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh hoặc A-tu-la. 

Lại nữa, khi các chủng tử nghiệp tạo ra những hiện hữu mới, vô minh, ái, thủ sẽ đóng vai trò như những trợ lực giống như cách đất, nước, và gió hỗ trợ cho những hạt giống cây để sanh ra những cây mới vậy.

Vì thế các chúng sanh sẽ tái sanh vào những cõi mà họ dính mắc. Chẳng hạn, người Bà-la-môn giàu có tên là Todeyya tái sanh làm chó trong căn nhà của chính ông ta. Tỳ-kheo Tissa tái sanh làm con rệp trong tấm y mới mà vị ấy dính mắc; thiếu nữ Uposathā, người đã giữ giới một cách trong sạch, tái sanh làm một thiên nữ trong Lạc Viên Nandavana trên cõi trời Đạo Lợi, nơi mà cô mong ước được sanh về. 

Khi một hiện hữu mới xuất hiện, vô minh, ái và thủ cũng xuất hiện trong dòng tâm thức mới như những phiền não ngủ ngầm. Khi các đối tượng giác quan đập vào căn môn tương ứng khiến cho Thọ sanh, các Phiền Não sanh trong dòng tâm thức ấy. Những phiền não này sẽ khiến cho hành nghiệp mới và chủng tử nghiệp mới sanh. Với sự hỗ trợ của vô minh, ái và thủ, những chủng tử nghiệp này sẽ tạo ra sự hiện hữu mới, điều này có nghĩa là vòng quả luân lại tiếp tục xoay vào lúc chết. 

Như vậy, vòng luân hồi sẽ duy trì sự xoay chuyển như sau: “phiền não luân → nghiệp luân → quả luân → phiền não luân → nghiệp luân → quả luân,….” Vòng xoay cơ bản nhất là phiền não luân.

Vì thế, bao lâu phiền não còn có mặt trong tâm của các hữu tình chúng sanh chừng đó họ vẫn sẽ thực hiện các hành động với chủ ý có khả năng tạo ra nghiệp và chủng tử nghiệp. Những chủng tử nghiệp này sẽ tạo ra sự tái sanh hay hiện hữu mới vào lúc chết với sự hỗ trợ của vô minh, ái và thủ. Khi tái sanh có mặt thì những phiền não này cũng có mặt như những phiền não ngủ ngầm. Vòng tử sanh Luân Hồi cứ tiếp tục diễn tiến như vậy cho mỗi chúng sanh từ quá khứ vô thỉ cho đến tương lai vô định. 

Luân Hồi Dài Bao Lâu? Bạn Đã Sống Vô Lượng Kiếp Sống 

Này các Tỳ-kheo, cái nào các người nghĩ là nhiều hơn: nước mắt mà các người khóc than trong vòng luân hồi này do phải gần gũi những người mình không ưa và xa lìa những người mình yêu mến - cái này hay nước trong bốn đại dương? Thực sự các người đã đổ nước mắt trong vòng luân hồi này nhiều hơn cả nước trong bốn đại dương vậy. (Anamatagga Saṃyutta, Tiṇakaṭṭha Sutta 394). 

Luân Hồi dài đến nỗi không một người nào không từng có quan hệ đối với chúng ta như cha, mẹ, vợ, chồng, con trai, con gái, cô, cậu,…Vì thế chúng ta không nên có lòng thù nghịch mà phải thân thiện với nhau. (S.ii.189— 190).

Sanh làm người - Một trong những điều quý giá nhất 

1. Năm Điều Rất Khó Gặp: Kiếp sống làm người của chúng ta là quý nhất

Hàng ngày Đức Phật thường nhắc các hàng đệ tử của ngài rằng có năm điều rất khó đạt được và thúc giục mọi người hãy hoàn thành Tam Học (Giới – Định – Tuệ) để tự giải thoát mình khỏi mọi khổ đau.

(1) Trở thành một vị Phật là điều rất khó. Vì thế gặp được giáo pháp của Đức Phật (Sāsanā) cũng là điều rất khó. 

(2) Có được thân người là điều rất khó. 

(3) Phát triển được niềm tin (saddhā) nơi Phật, Pháp, Tăng và luật nhân quả là điều rất khó. 

(4) Xuất gia sống đời một vị Tỳ-kheo là một điều rất khó. 

(5) Nghe được chánh Pháp đúng như Đức Phật đã giảng giải là điều cực kỳ khó. (Sagāthāvagga Saṁyutta, A.225)

Có thể nói, hầu hết chúng ta đã có được bốn hay năm điều khó gặp trên, vì thế chúng ta phải xem kiếp sống làm người của chúng ta là rất giá trị và chúng ta không nên sử dụng sai kiếp người bằng cách sống cẩu thả hay sống chỉ để thụ hưởng các dục lạc. Trong bất kỳ hoàn cảnh nào chúng ta cũng không nên tự tử vì một hành động không hợp pháp như vậy chứng tỏ là chúng ta đã thất bại hoàn toàn trong cuộc sống. 

Chúng ta phải cố gắng hết sức để tận dụng những cơ hội vàng đã mở ra cho chúng ta này để đạt đến mục đích cao nhất của cuộc sống như lời khuyên của Đức Phật.

2. Cõi người

Về một số phương diện nào đó vẫn tốt hơn các Cõi Chư Thiên. 

Dù kiếp sống làm người và kiếp sống chư thiên cõi trời dục giới cả hai đều được đạt đến bằng qủa của những phước nghiệp thông thường như bố thí, giữ giới hoặc hành thiền. Tuy nhiên dục lạc cõi trời vẫn thù thắng hơn dục lạc cõi người. 

Dục lạc thù thắng hơn có nghĩa là sự hưởng dục sẽ nhiều hơn và sự lơ là trong việc làm phước cũng nhiều hơn. Một số chư thiên mải mê hưởng thụ các dục lạc đến nỗi quên ăn và vì thế họ phải chết. Vì họ lơ là trong việc làm phước, họ có thể phải tái sanh vào các cõi khổ sau khi chết. 

Updating ..........

Buông bỏ ***

 

BUÔNG BỎ

Nên đọc cái gì và tại sao.

Nội dung đại lượt của Tam Tạng, thì phần nào là phần Phật ngôn, phần nào là phần do các vị kết tập... 

Để trả lời phần này thì chúng ta nhắc đến bài kinh ngắn trong Tăng Chi Bộ. Có lần đó bà Gotami, di mẫu của Đức Thế Tôn đến thưa với Ngài là "Bạch Thế Tôn, hàng hậu học về sau, họ sẽ phải nghe thấy rất là nhiều hướng dẫn có nhãn hiệu là Phật Pháp. Và họ sẽ dựa vào đâu để xác định, minh định được đó là lời Thế Tôn?" Thì Đức Phật Ngài dạy rằng: "Cái pháp môn nào mà càng theo đuổi càng hành trì, mà giúp người ta được sự an lạc thì đó là chánh pháp. Càng theo thì mình càng trở nên tinh tấn đó là chánh pháp, càng theo mà mình càng dễ nuôi đó là chánh pháp".

Cái pháp môn nào đường lối hành trì nào mà càng theo người ta càng chán sợ đám đông, càng ưa thích sống viễn ly, độc cư thì đó là chánh pháp, Ngài nói 8 tiêu chí nhưng đó là mình nói gọn lại.

Ngài Ajahn Chah cũng nói "Đặc điểm của Phật Pháp là mình càng theo mình càng có khả năng buông bỏ".

Cuối cùng thì khả năng buông bỏ chính là đặc điểm của giáo pháp.

Cuốn sách nào, ngôn từ nào, chữ nghĩa nào mà nó giúp mình có được sự củng cố Bát Chánh Đạo, củng cố trong các hạnh lành, trong 37 phẩm bồ đề, đó chính là cái mình cần nghe, cần đọc.

Ngôn từ nào, cuốn sách nào, chữ nghĩa nào mà dạy cho mình khả năng buông bỏ tốt, thì đó chính là chánh pháp.

Buông bỏ nghĩa là sao?

Mình đọc sách đó, mình không có đắm đuối, đê mê trong cái đời sống hưởng thụ nửa, không có tiếp tục đắm đuối chìm sâu trong đời sống tình cảm nửa, bớt oan trái, nội kết, thù hận, xung đột, mâu thuẫn với người khác, đó là dấu hiệu, đó là buông bỏ.

Nên nhớ điểm này, bất cứ một cuốn sách hay bài giảng nào mà nó không mang hơi hướng buông bỏ, mà nó mang hơi hướng ràng buột, trói chặt (trói chặt vào niềm tin, trói chặt vào đường lối nhận thức) thì bản thân nó có vấn đề.

Thí dụ: Vị thầy nào đó nói cho chúng ta nghe bao nhiêu điều hay ho, nhưng lắng tâm lại ý ngầm của cuốn sách đó, ý ngầm của ngôn từ đó, ý ngầm của vị thầy đó khuyên mình tôn vinh cái đường lối của vị đó, tôn vinh con người của vị đó, đó là đại kỵ. Khi mình thấy rằng cuốn sách đó càng đọc khiến cho mình có khuynh hướng tham thích, bất mãn, chống đối, ràng buộc với một người hay sự vật hay một đường lối nào đó là bản thân nó đã sai rồi.

Cho nên, nội dung của Phật Pháp, nội dung của Kinh sách nói chung, những cuốn mà mình phải lưu tâm tìm đọc, cái chuyện đầu tiền là kêu gọi sự lìa bỏ ác pháp, lìa bỏ chuyện xấu, chuyện bậy, càng đọc nó cảng tháo cỡi không thương thích người, vật, sự kiện nửa đó là sự tháo cởi một, tháo cởi hai là không tiếp tục thù oán, nội kết, ràng buộc trong cái thích cái ghét, trong cái đam mê và cái bất mãn nửa. Đó là nội dung của buông bỏ.

Đại kỵ tránh chuyện thờ tổ, Chư Phật đại diện cho chân lý, thờ Phật là thờ chân lý, ngoài Chư Phật ra thì tất cả đều là những người nói theo Phật.

Nếu Sư Phụ mình nói sai lời Phật thì hay bằng trời đi nửa thì cũng nên tránh, còn nếu nói đúng lời Phật thì cái người phải mang ơn là Phật chứ không phải thầy, có chăng mang ơn thầy vì nắm tay dắt đi một đoạn đường.

....Updating

Tóm lượt bài giảng Sư Giác Nguyên